Wiele długich i bolesnych wizyt, aby wyleczyć jeden ząb. Taki scenariusz jawi się większości pacjentów na myśli o leczeniu kanałowym. Na szczęście wyobrażenia te nie mają dziś wiele wspólnego z rzeczywistością. Wprawdzie zdarzają się przypadki, w których zalecamy dwie do trzech wizyt, jednak dzięki nowoczesnym technologiom pełne leczenie endodontyczne (tak fachowo określamy leczenie kanałowe) może się odbyć bez bólu nawet na jednym zabiegu!
Czym jest leczenie kanałowe?
Endodoncja to metoda mająca na celu wyleczenie zęba dotkniętego zapaleniem miazgi – silnie unerwionej tkanki wypełniającej jamę zęba. Miazga jest odpowiedzialna za odżywianie, a zatem dostarczanie składników niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania zęba, a także ochronę przed bakteriami i innymi chorobotwórczymi drobnoustrojami. Jej rola jest szczególnie istotna na etapie rozwoju, z czasem może więc zostać usunięta (jej zadania przejmie m.in. tkanka ozębna).
Dolegliwość ta jest bezpośrednią konsekwencją nieleczonej próchnicy i może stać się przyczyną poważnych, nieodwracalnych zmian chorobowych. Bywa jednak, że zapalenie miazgi wywołane jest przez uszkodzenie zęba, a także nieprawidłowo przeprowadzony zabieg stomatologiczny. Bagatelizowanie tego problemu może w niedługim czasie doprowadzić do martwicy miazgi, rozwoju ropnia, rozprzestrzenienia się próchnicy na pozostałe zęby, a co za tym idzie, utraty chorego zęba. Aby zapobiec wszystkim wymienionym zagrożeniom, zalecane jest podjęcie leczenia kanałowego.
Niegdyś jedyną, niesłuszną jednak alternatywą, było usuwanie zęba. Obecnie zabieg przebiega znacznie sprawniej, a dzięki znieczuleniu miejscowemu jest niemal bezbolesny. Leczenie kanałowe polega na usunięciu chorej tkanki zęba, czyli miazgi, a następnie oczyszczeniu kanałów i wypełnieniu ich materiałem, który chroni ząb przed ponownym przedostaniem się bakterii do komory zęba. Zabieg poprzedzony zostaje dokładną obserwacją chorego miejsca z pomocą zdjęcia radiologicznego lub widoku uzyskanego dzięki mikroskopowi operacyjnemu. Stomatolog przed rozpoczęciem działań musi posiadać wiedzę na temat stanu oraz liczby kanałów, a także stopnia zaawansowania próchnicy.
Objawy zapalenia miazgi zębowej
Co powinno skłonić pacjenta do wizyty stomatologicznej? Zapalenie miazgi zębowej początkowo objawia się delikatnym, pulsującym bólem w okolicy dotkniętego chorobą zęba. Z czasem przybiera na sile, atakuje nagle, a towarzyszy mu nadwrażliwość podczas spożywania zimnych lub gorących potraw. Z czasem można zauważyć obrzęk dziąseł wokół chorego zęba, pojawia się również ból głowy oraz gorączka. Zapalenie w zaawansowanym stadium doprowadza do martwicy miazgi. Na tym etapie ząb zaczyna przybierać sinoniebieską barwę i staje się wyraźnie tkliwy. Brak działań leczniczych skutkuje powstaniem zgorzeli – rozpadu gnilnego tkanek zęba – co można rozpoznać nie tylko po pulsującym bólu, ale także nieprzyjemnym posmaku w ustach. Objawy tego typu wymagają od stomatologa właściwej diagnozy oraz rozpoczęcia leczenia.
Dlaczego ząb wymaga leczenia kanałowego?
Celem endodoncji jest zahamowanie zmian próchnicznych zachodzących w tkankach zęba, a także zaprzestanie dalszego pogarszania się stanu miazgi zębowej. Substancja ta wymaga szybkiego usunięcia, aby nie doprowadzać do kolejnych zmian w głębszych warstwach tkanki. Poza tym to jedyny sposób na pozbycie się bólu towarzyszącego zapaleniu. Doraźne środki zaradcze mogą jedynie uśmierzyć ból na jakiś czas – wizyta u stomatologa mimo wszystko powinna dojść do skutku. Leczenie przebiega obecnie mniej boleśnie i znacznie szybciej, bo nawet w ciągu jednego zabiegu (w zależności od liczby i stanu zainfekowanych kanałów). Zabieg przeprowadzony może być u każdego zdrowego pacjenta, bez przeciwskazań wiekowych. Właściwie przeprowadzone leczenie nie tylko zapobiegnie rozwojowi próchnicy, ale sprawi też, że ząb będzie mógł pełnić swoją funkcję jeszcze przez bardzo długi czas.
Kiedy leczenie kanałowe nie może zostać przeprowadzone?
Istnieją jednak sytuacje, w których leczenie kanałowe nie może zostać przeprowadzone. Przeciwwskazania dotyczą z reguły skomplikowanej budowy anatomicznej zęba, która uniemożliwia dostęp do wszystkich jego kanałów. Przeprowadzenie zabiegu utrudnia również pęknięty korzeń, a także zmiana chorobowa w obrębie kości korzeniowej. Przeciwskazania do leczenia endodontycznego dotyczą też osób zmagających się z wybranymi chorobami reumatycznymi, hemofilią czy zapaleniem wsierdzia. Kobiety w ciąży przed podjęciem leczenia powinny z kolei skonsultować się z ginekologiem, aby wykluczyć zagrożenie i bez obaw poddać się zabiegowi.
Przebieg leczenia
Podczas zabiegu stomatolog wykonuje kilka czynności istotnych dla powodzenia leczenia. Na początku skupia się przede wszystkim na postawieniu diagnozy – zależeć będzie ona nie tylko od przeprowadzonego badania, ale także informacji pozyskanych ze zdjęcia radiologicznego. Po ustaleniu, co dolega pacjentowi i potwierdzeniu, że leczenie kanałowe będzie konieczne, lekarz przechodzi do przeprowadzenia zabiegu. Pierwszy etap to otwarcie komory zęba, podczas którego stomatolog oczyszcza kanał z zanieczyszczeń próchniczych oraz usuwa chorą miazgę. Następnie stomatolog przechodzi to tzw. mechanicznego opracowania (poszerzenia) kanału z pomocą specjalnych, przystosowanych do tego narzędzi. Czynność ta ma przygotować kanały zębowe do płukania, a zatem zupełnego pozbycia się miazgi oraz bakterii z obszarów, do których nie dotarły narzędzia. Po ich osuszeniu lekarz przechodzi do wypełniania materiałami, które mają na celu zamknięcie komory. Substancje te ściśle przylegają do ścianek kanału, zapobiegając w ten sposób ponownemu przedostaniu się próchnicy do tkanek zęba. Stanowią swoistą barierę, przez którą w przyszłości nie przedostaną się szkodliwe dla zęba substancje. Ostatnią czynnością jest odbudowa zęba z użyciem materiałów, które pozwolą nie tylko zabezpieczyć koronę, lecz także nadać jej estetyczny wygląd. Tak przeprowadzone leczenie poprzedzone zostaje znieczuleniem miejscowym.
Czy leczenie kanałowe boli?
Zabieg, podczas którego dochodzi do otwarcia komory zęba i czyszczenia kanałów wypełnionych silnie unerwioną tkanką nie należy do przyjemnych zabiegów. Osoby odporne na ból mogą poddać się temu zabiegowi bez znieczulenia, z reguły jednak, dla komfortu psychicznego i fizycznego, stosuje się znieczulenie miejscowe. Wyjątkowo wrażliwi pacjenci mogą skorzystać z możliwości znieczulenia ogólnego – w takim przypadku podana zostanie im narkoza. Należy mieć na uwadze, że oprócz ekstrakcji, nie ma alternatywy dla zapalenia miazgi zęba. Zamiast jednak decydować się na tak drastyczny krok, warto podjąć próbę leczenia i usunąć zainfekowaną tkankę, aby w jej miejscu mogło pojawić się sterylne wypełnienie. Endodoncja jest rekomendowanym sposobem na wyleczenie zęba, usunięcie zgorzeli oraz pozbycie się bólu towarzyszącego schorzeniu. Przyczyni się także do właściwemu zapobieganiu rozwojowi próchnicy.
Cena leczenia kanałowego
Koszt zabiegu stomatolog opiera nie tylko na stosowanych metodach, dostępności do zęba oraz doświadczeniu stomatologa, lecz także na budowie anatomicznej zęba. Istotną rolę w określeniu ceny za zabieg odgrywa liczba kanałów znajdujących się w chorym zębie. Wymagają one dokładnego wyczyszczenia oraz wypełnienia specjalnym materiałem. Im ich więcej, tym większy koszt leczenia. Zęby jednokanałowe – górne oraz dolne jedynki, dwójki i trójki, dolne czwórki i piątki – to najmniejszy koszt. Znacznie droższe są zęby trzykanałowe: górne oraz dolne szóstki, siódemki i ósemki. Zdarza się jednak, że zęby posiadają od czterech do nawet siedmiu kanałów. Do kosztów leczenia pacjent powinien doliczyć również wykonanie zdjęcia RTG, które umożliwi postawienie dokładnej diagnozy. W niektórych przypadkach leczenie jest refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Z możliwości tej mogą skorzystać dzieci oraz kobiety w ciąży, a także osoby, u których zapalenia miazgi dotyczy przednich siekaczy i kłów.
Jak postępować po leczeniu kanałowym?
Leczenie endodontyczne jest dla zęba dość wymagające, dlatego koniecznie należy dostosować się do przekazanych przez stomatologa zaleceń. Po zabiegu nie należy jeść twardych produktów, które mogłyby naruszyć świeżo zrekonstruowaną koronę. Ponadto od tej chwili konieczne będzie wprowadzenie zmian w dotychczasowej pielęgnacji jamy ustnej. Aby zapobiec ponownemu rozwojowi próchnicy oraz jej następstwami, należy codziennie szczotkować zęby, płukać jamę ustną oraz poddawać się regularnej kontroli stomatologicznej.
Bez bólu w jeden dzień
Jednodniowe leczenie jest możliwe dzięki zastosowaniu radiowizjografii Sirona i mikroskopu endodontycznego. Po rozpoznaniu, usuwamy z kanałów korzeniowych bakterie oraz martwą tkankę, następnie szczelnie wypełniamy i sprawdzamy precyzję wykonania zdjęciami RTG.
Dlaczego czasami doradzamy więcej niż jedną wizytę? Nasza rekomendacja jest skutkiem dokładnego rozpoznania typu i rozległości stanu zapalnego zęba (a ściślej miazgi wypełniającej komorę i kanały korzeniowe, popularnie zwanej przez pacjentów nerwem). Jeśli stan ów stwarza jakiekolwiek ryzyko dla perfekcyjnej terapii na jednej wizycie, proponujemy nieco dłuższy plan leczenia.
Leczenie kanałowe to ekonomiczny i sprawdzony sposób wyleczenia zęba, którego inną metodą nie da się uratować przed usunięciem. Warto więc zapomnieć nieprzyjemne opowieści o katuszach na fotelu. Dzięki naszej terapii endodontycznej możesz się cieszyć swoim zębem jeszcze wiele lat.